نجفعلي ميرزايي مديرعامل موسسه خانه کتاب در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره سرانجام طرح پولي‌شدن شابک (شماره استاندارد بين‌المللي کتاب) که چندي پيش از سوي وي اعلام شده بود، گفت: وزارت ارشاد هنوز پاسخ حقوقي روشني در خصوص موضوع الزام‌آور بودن صدور شابک براي کتاب‌هاي ناشران در قبال پرداخت هزينه از سوي آنها و اينکه آيا اين کار نياز به مصوبه مجلس و هيئت دولت دارد يا نه، به ما نداده است.

وي با تاکيد بر اين نکته که نتيجه اين بررسي‌هاي حقوقي هر چه باشد، ما گام دوم را برمي‌داريم، افزود: نتيجه اين بررسي‌ها يا اين است که بايد مصوبه مجلس را داشته باشد که در اين صورت با وضعيت فعلي بحران بودجه‌اي که وزارت ارشاد و معاونت فرهنگي و خانه کتاب دارند، بايد در لايحه‌اي به مجلس پيشنهاد شود که شابک پولي شود و اگر اين اتفاق بيفتد، آن وقت خانه کتاب و برخي از تشکل‌هاي مرتبط با حوزه نشر، روي قيمتي که براي هر کد شابک صادر مي‌شود، توافق خواهند کرد.

ميرزايي با بيان اينکه مسئله پولي‌شدن شابک فعلاً موضوع اختلاف ناشران و خانه کتاب نيست بلکه جنبه حقوقي آن است، گفت: عده‌اي مدعي شده‌اند که دريافت هزينه بابت صدور شابک، کاري خلاف قانون است و نيازمند مصوبه مجلس است ولي ما به جهت احترامي که براي صاحبان اين ايده قائل هستيم، پذيرفته‌ايم که اخذ وجه بابت شابک، فعلاً وارد فاز اجرايي نشود تا به يک نتيجه قطعي برسيم.

مديرعامل خانه کتاب تاکيد کرد: خانه کتاب اين کار (اخذ وجه بابت صدور شابک) را انجام نخواهد داد و دفتر حقوقي وزارت ارشاد پس از بررسي‌هاي لازم، نتيجه قطعي را در اين خصوص اعلام خواهد کرد.

تيرماه امسال بود که نجفعلي ميرزايي در گفتگويي با خبرنگار مهر از طرح خانه کتاب براي پولي کردن شابک خبر داد. اين طرح همان ابتدا با اعتراض اتحاديه ناشران رو به رو شد با اين حال مدتي بعد مدير امور شابک خانه کتاب، پولي شدن شابک را قطعي و از اجراي قريب‌الوقوع اين طرح سخن گفته بود.

«شابک» (ISBN) عنوان اختصاري «شماره استاندارد بين‌المللي کتاب» است که از سال 1372 و با عضويت ايران در موسسه جهاني شابک، انجام اين کار و صدور آن براي کتاب‌هاي ناشران، به صورت انحصاري به خانه کتاب سپرده شد. بر اساس آمار اين موسسه، هم اکنون بالغ بر 8000 ناشر عضو نظام شابک هستند. همچنين بر اساس همين آمار از كل كتاب‌هاي منتشرشده توسط ناشران تا پايان سال 1390، حدود 96 درصد داراي شابك بوده‌اند. در سال 1375 نيز بر اساس مصوبه هيات وزيران استفاده از «شابك» از سوي ناشران اجباري شد و ناشران موظف شدند كه از ضوابط شابك ايران پيروي كنند.